De Historische Commissie Noordbarge is in december 2020 begonnen met de verkoop van haar nieuwste boek Speulkwartier. Er zijn al tweehonderd exemplaren verkocht. De verkoop via de boekhandel is door corona voorlopig uitgesteld tot 10 februari 2021. Via afspraak is dit boek nog steeds verkrijgbaar bij de commissieleden Lien Harms (0591 611799) en Geesje Gerrits (0591 640263). In Speulkwartier treft u mooie zwartwit foto’s over School III aan. Zwartwit foto’s geven een aparte sfeer aan een boek. Het verleden trekt nu uw aandacht en voor even verdwijnt de door corona gedomineerde maatschappij naar de achtergrond. De school en vooral het onderwijzend personeel hebben door hun inzet en kennis een grote stempel gedrukt op het sociaal-culturele dorpsleven van Noordbarge. Ze werden niet zelden bijgestaan door dorpsbewoners uit alle lagen van de bevolking. Want ook in Noordbarge was men gewend om alles samen te doen. Ook door toedoen van deze school werden veel drempels geslecht.
In Speulkwartier staat een foto van vier generaties van de familie Weerman – Jeurink – Harms. Toen de foto in 1985 werd genomen op haar kamer in de Holdert informeerde de oudste generatie bij de derde generatie: Lientje zit mien haor wal goed?Deze generaties hebben met elkaar gemeen, dat ze allemaal een deel van hun jeugd op School III hebben doorgebracht. De eerste generatie Geertien Weerman werd op 29 juni 1890 geboren in het eerste huisje Achter het Kanaal als oudste dochter van Lammert Weerman en Hinderikje Kuipers. In die tijd ging je als je na 1 mei jarig was pas een jaar later naar school. Een kleuterschool was er toen nog niet. Dus in de zomer van 1897 ging de kleine Geertien aan de hand van haar moeder naar School Beukema. Haar eerste juffrouw was Trientje Geselina Buiskool. Ze was een zuster van de bekende Henderikus Tebbe Buiskool (auteur en oprichter van ’t Aol’ Volk). Geertien ontpopte zich als een goede leerling en was zoals veel vrouwen in dit tijd bestemd voor de huishouding. Mijn opoe was een goed ontwikkeld mens. Ze kon bovendien mooi schrijven met sierlijke letters. Ze kwam uit een familie van lezers. Tot op hoge leeftijd bleef ze dat doen. Lezen zoals juf Buiskool haar op School Beukema had geleerd.
In 1912 trad Geertien in het huwelijk met Hendrik Jeurink. Een groot deel van hun leven hebben ze in hun eigen huisje in de Zandsteeg gewoond. Hun huwelijk begonnen ze in de veurkamer bij Reina Wolf aan de Stortweg. Nog datzelfde jaar op 5 november werd hun oudste zoon Hendrik geboren. Hendrik ging als Henk door het leven. In 1919 ging de tweede generatie Jeurink naar School Koopman. Over deze school heeft hij maar liefst zeven jaar gedaan. Meester Koopman was zeer geliefd en Henk luisterde graag naar zijn boeiende verhalen. Later ging hij naar de Ambachtsschool om het vak van huisschilder te leren. Zijn enige broer Lambert ging ook die kant op. Volgens hun vader konden ze samen een bedrijf beginnen. Jammer dat de grote crises uitbrak. Henk en Lambert waren vaak werkloos en deden van alles, behalve schilderen. Als hun vader in de steun liep en dan werden de andere mannen binnen het gezin uitgesloten van beroepswerkzaamheden. Na de oorlog werd Henk wisselloper bij de Twentsche Bank en Lambert werd postbode. In 1944 gingen Henk Jeurink en Mien Hermelink trouwen. Henk was in de oorlog schilder (grensarbeider) en Mien werkte in de keuken van het bejaardenhuis van de Angelinostichting. Ze gingen in de voorkamer bij Hendrik van der Veen in de Zandsteeg wonen. Tussen 1949-1954 woonde het gezin van Henk en Mien in een rijtjeswoning van Muys en de Winter aan de Jan van der Veenstraat 7 in Emmermeer. In de vroege ochtend van 25 juni 1950 werd Lientje Jeurink, de derde generatie geboren. Toen ik opstond zag ik dokter Hoeke en op de overloop stond zijn tas. Jarenlang ben ik er van overtuigd geweest dat dokters de baby’s in zo’n tas brachten. In 1954 ging een grote wens van Henkie Noga in vervulling, ze kregen de woning van Ab Weerman aan de Melkweg 3 voor drie gulden per week te huur aangeboden. Wat waren ze blij, terug naar Noordbarge. In 1954 ging Lientje naar de kleuterschool bij juf Truida Nijhof. In de zandbak zag zij Jans, de tweede zoon van Grietinus en Geesje Harms-Scholten. Jans was van 1949. Ze gingen beiden naar school Russchen en vanaf 1960 naar school Ziengs. Lien zat bij juffrouw Scheperkeuter en meester Ziengs in de klas. Lien hield van vriendinnen en die waren in die jaren nog volop te vinden in Noordbarge. De beide ouders van Lientje mochten graag in Noordbarge wonen. Mien was actief voor de zang en Henk speelde graag toneel en werd penningmeester van de oudercommissie van school III. Ze gingen verscheidene jaren mee op de meerdaagse schoolreis. Ik mocht in die tijd bij tante Janie en oom Ab Everts logeren. Dat waren nog eens tijden. Je kreeg alle aandacht en tot midden in de nacht las ik bij de zaklamp hun prachtige voorraad jongensboeken stuk. Rob en de Stroper van Tjot-Idi van J.B. Schuil spreekt nog altijd tot mijn verbeelding. De zandbakliefde van Lien Jeurink en Jans Harms werd in 1972 omgezet in een huwelijk. Na een kort verblijf in een flat in Emmermeer kwamen Jans en Lien terug in Noordbarge aan de Huizingsbrinkweg 44. Jans nam samen met zijn broer het transportbedrijf van hun vader aan de Siebrandsweg 3 over. Lien kreeg twee zonen, die voor hetzelfde beroep als hun vader kozen. Lien heeft verscheidene kantoorbanen gehad. Ze leest ook graag. Dat heeft ze van de familie Weerman.
Op 4 juni 1976 kwam haar eerste zoon Inus (genoemd naar Grietinus) ter wereld. Inus is de vierde generatie, die op de valreep naar School Ziengs ging. Na de kleuterschool zat hij van 1982-1985 drie jaar bij juf Trijn Hidding uit Exloo in de klas. Dat zal niet altijd gemakkelijk zijn geweest in het laatste jaar van School Ziengs. Hij heeft het basisonderwijs op de Meester Vegterschool afgemaakt. Inus ging graag naar school. Na de LTS werd hij vrachtwagenchauffeur. Hij woont in de Rietlanden met Tineke Makken en hun beide kinderen Emma en Alex. Je komt ze vaak in Noordbarge tegen.
De laatste twee jaar zijn er twee historische boeken over Noordbarge verschenen. In dit artikel heb ik getracht een verband te leggen tussen in deze boeken vastgelegde gebeurtenissen en feiten. Zo komen de verhalen van de bewoners bij elkaar en worden de herinneringen weer levendig. Is dat niet het eigenlijke doel van de in 2004 opgerichte Historische Commissie Noordbarge op initiatief van Plaatselijk Belang Noordbarge.
Henk Jeurink.