Nieuwsbrief Historische Commissie Noordbarge
nieuwsbrief jaargang 2017 nummer 1, oplage 140, secretaris: Henk Jeurink – Laan van het Kwekebos 229 – 7823 KE Emmen – 0591-626728 – henk.jeurink@ziggo.nl – www.noordbarge.info historische commissie bankrekening: NL85ABNA 0502842180
De Winter van 1937…
Vorige week zag ik de foto van de Bargeresch onderaan de pagina op de Facebooksite van Oud Zuidoost-Drenthe in Beeld van Roelof Boelens aan mij voorbijgaan. In eerste opwelling deed dit beeld mij terugdenken aan de film Doctor Zhivago naar het gelijknamige boek van Boris Pasternak. Deze film is van 1965 en Omar Sherif speelde de hoofdrol. Die film heeft destijds een grote indruk op mij gemaakt. Bij winterse taferelen moet ik vaak aan de filmbeelden van het bevroren buitenverblijf van de familie Gromeko aan de Siberische kant van de Oeral denken. Bij het zien van onderstaande sneeuwruimers dacht ik in eerste instantie aan Russische lijfeigenen die zich tijdens de revolutie een baan naar de vrijheid knokten. Maar de foto van Oud Zuidoost-Drenthe in Beeld is niet van 1917 maar van 1937. Omar Sharif moest nog vijf jaar worden toen op maandag 25 januari 1937 het land in de ochtenduren geteisterd werd door hevige sneeuwval. Deze hevige sneeuwval leverde voor het treinverkeer op de lijn Coevorden-Emmen van de Noordooster Lokaal Spoorwegmaatschappij (NOLS) aanzienlijke vertraging op. De trein uit de richting Coevorden, die om zeven uur in Emmen had moeten arriveren, kwam twee uur te laat aan, doordat hij in Zuidbarge was blijven steken. De rails waren ter plaatse onder een sneeuwlaag van 1 meter bedolven. Boeren hebben de spoorbaan vrijgemaakt, waarna de reis kon worden voortgezet. Die ochtend was er sprake van aanhoudende sneeuwval. Want ook de trein vanuit Gasselternijveen kwam drie uur later dan volgens het spoorboekje binnen in Emmen. Elke zich zelf respecterende krant in Nederland bracht dit ‘wereldnieuws’ op de voorpagina.
De Noord Ooster van 28 januari 1937 maakte het helemaal bont. “Er gaan verhalen over ingesneeuwde auto’s en dinsdag kwam zelfs het bericht over de ingesneeuwde Sjanghai-Express bij Emmen. Men moet beslist Noordeling zijn om die dingen zoo kalm op te nemen; was het in Noord- of Zuidholland gebeurd, dan hadden de geruchten beslist een schier fantastischen vorm aangenomen.” De verslaggevers spreken hun bewondering uit over de sneeuwbergen onderweg. Koning Winter heeft de meest grillige formaties tot stand gebracht. Zij wijten dat aan de felle oostenwind die die maandag met ongekende hevigheid tekeer ging. Waar het veld open is, zijn de wegen schoongeblazen, zijn zelfs de akkers van sneeuw ontdaan. Maar daar waar een huis of een groepje kreupelhout de doorgang van de wind belette, heeft een mengsel van sneeuw en zand zich verzameld tot enorme hoogten. Het moet vreselijk te keer zijn gegaan. Aan de boeren merkte men dat overigens niet. Daar zijn het Drenten voor, gemoedelijk onder alle omstandig-heden. “Het viel zeker niet mee; nee het vuul niet mèt.” Daar sta je als verslaggever met je goede gedrag. Er is in Drenthe een trein ingesneeuwd tussen Zuidbarge en Emmen, dat sedert mensenheugenis in Nederland niet is gebeurd. Hier zijn dorpen van de ‘beschaafde’ wereld afgesneden gedurende meer dan vierentwintig uur, dat doet middeleeuws aan en vraagt men naar de bevindingen van de bewoners dan is hun antwoord simpel: “Nee, het vuul niet mèt.” De verslaggevers van de Noord Ooster vervolgen hun weg en dromen verder over de witte bergen tussen Noord- en Zuidbarge.Met de komst van de woonwijk Bargeres was het gebeurd met sneeuwduinen tussen Noord- en Zuidbarge. Maar ook de aanleg van het nog bestaande spoorbosje aan de Zuidbarger kant van de spoorbaan heeft bijgedragen aan het voorkomen van duinvorming. Maar bij extreme weersomstandig-heden met een scherpe oostelijke wind was er weinig aan te doen. Vlak voor het spoor aan de oostkant van de Zuidbargerstraat stonden een dubbele en vrijstaande woning. Afgebroken in 1963 en 1967. De vrijstaande woning, de eerste vanaf Noordbarge, was genummerd op Nb/Zuidbargerstraat 229/30. De dubbele woning had de nummers Nb/Zuidbargerstraat 228-229/31-32. Jan Freriks heeft tot 1939 tegen het spoor in de dubbele woning op 31 gewoond. Zoon Johannes werd hier geboren. In 1939 verhuisden ze naar Achter het Kanaal 2. Harrie Gerrits heeft met zijn familie tussen 1949-1951 in de andere helft van de dubbele woning gewoond. Ze hebben toen geruild met Olf Engbes. Harrie herinnert zich nog goed dat er regelmatig sneeuwduinen ter hoogte van de bocht vlak voor het spoor waren. In die bocht stond een vleerstroek. Ze hebben een paar dagen met de tractor de bussen van de EDS door de duinen getrokken.
Tenslotte
Mocht u nog iets over Noordbarge in uw bezit hebben, waar u geen raad mee weet of waarover u alle kennis niet meer paraat heeft, stelt u zich dan gerust in verbinding met ons commissielid Geesje Gerrits [0591 640263]. U kunt hier ook terecht voor ansichtkaarten, verjaardagskalenders, de CD “Noordbarge daor bij de brug” en de herdruk van het boek “60 jaar bevrijding Noordbarge”.